Boedapest, heel Hongarije eigenlijk, is gebouwd op een enorme bel heet water. Best lastig soms, als je een nieuwe metro wil bouwen bijvoorbeeld. De bouw van het metrostation bij het historische Gellértbad werd ernstig bemoeilijkt door het feit dat de ingenieurs zich een voorzichtige weg moesten banen langs de bronnen die datzelfde bad, en de stadsverwarming uit de wijde omgeving, van heet water voorzien. Het komt met meer dan 70 graden uit de grond, en moet worden afgekoeld voordat badgasten erin kunnen dobberen.
In oude tijden was er een warm moddermeertje waar nu het bad staat.
De plannen voor het hotel stammen van voor de Eerste Wereldoorlog. Een luxe kuuroord moest het worden, met warme thermaal- en modderbaden voor mannen en vrouwen gescheiden. Waar zich nu het overdekte zwembad met schuifdak bevindt, was oorspronkelijk een wintertuin met minigolfbaan, waar de gasten zich konden verpozen.
Maar tegen de tijd dat het bad openging, waren Hongarije en heel Europa drastisch veranderd. Vorstenhuizen waren gevallen, revoluties hadden de adel van hun landerijen beroofd, nieuwe landen werden geboren, terwijl andere, zoals Hongarije, juist waren geschrompeld. Al ras werd duidelijk dat het Gellért iets moest doen om een groter publiek te trekken, en daarom werd besloten tot de bouw van zwembaden, zowel binnen als buiten.
In de tuin van het bad werd een golfslagbad geopend, dat sinds 1927 door dezelfde machines wordt aangedreven. Om de zoveel tijd worden de golven opgestart, nadat de badgasten gewaarschuwd zijn, want de machines doen hun werk krachtiger dan sommigen lief is.
De machines zijn inmiddels industriële monumenten, maar de kans om hen te zien is maar voor een enkeling weggelegd, hoewel ze verborgen zitten achter een deur in de kleedruimte onder het bad. Heel af en toe vinden er rondleidingen plaats door de verborgen delen van het bad, waar ook de bronnen ondervallen.
Die bronnen vallen onder de gemeente Boedapest, en die houdt pottenkijkers om veiligheidsredenen weg, maar soms krijgen buitenstaanders de kans om er te kijken. Vorig jaar was er een maandelijkse rondleiding door het bad en langs de bronnen, grotten en gangen die dit bad met het naburige Rudas- en Rácbad verbinden. Het is een bloedwarme tocht: in de gangen en grotten is het permanent een graad of veertig.
De drie baden, pakweg twee kilometer van elkaar vandaan, worden door dezelfde bronnen gevoed en zijn onder de grond met elkaar verbonden. De belangstelling voor de rondleidingen vorig jaar was enorm en er lopen momenteel gesprekken tussen Danubius-Hotels, de eigenaar van het Gellért-Hotel, de beheerders van het Gellért-bad en de gemeente om het gangenstelsel breder toegankelijk te maken voor toeristen. Het zou een interessante aanvulling van het toeristische aanbod in de stad betekenen.
Wie meer wil weten over de geschiedenis en achtergronden van de baden in Boedapest, kan terecht mijn gids "Boedapest, een verhalende reisgids", verkrijgbaar als e-boek, voor €9,50
No comments:
Post a Comment