Met de fiets de stad uit

Fietsen in Boedapest? Het kan, ik heb het zelf ook gedaan, maar het is niet ideaal. Niet omdat Hongaren kwaadwillend zijn tegenover fietsers, maar omdat ze er gewoon geen rekening mee houden. Hoe vaak komt het nou voor dat je je portier open zwaait terwijl er net een fietser langskomt?

Zebegény, kerk

Toch verhuren meer en meer plaatsen fietsen aan toeristen, en behalve toeren in de stad is een tocht de stad uit altijd een van de opties die ze voorstellen. Probleem is: voor je die stad echt uit bent, moet je door eindeloze buitenwijken die organisatoren van georganiseerde fietstochten dapper aanprijzen als een kennismaking met de communistische woonblokken, maar die na één zo'n woonblok redelijk vervelend worden.
Maar de Hongaarse spoorwegen nemen in veel treinen voor een habbekrats ook fietsen mee. Oude treinen hebben een vaak aparte afdeling voor fietsen, nieuwe treinen hebben één deur waar je met de fiets in mag, al wordt het ook bij drukte ook wel gedoogd dat je elders instapt. Dat opent een wereld aan mogelijkheden, al moet je er op mooie dagen rekening mee houden dat je niet de enige bent die met zijn fiets de trein in wil.
Vooral langs de Donau is het prachtig fietsen, omdat er langs de hele oever, althans aan de oostelijke kant, een fietspad loopt, dat vaak een eind van de weg en pal langs de rivier loopt.
Vanaf het Nyugatistation gaat een trein naar Szob, in de Donaubocht, vlak bij de Slowaakse grens. Die trein doet er iets meer dan een uur over. Wie Bij Szob-Also uitstapt, een halte voor de eindhalte, fietst zo onder het spoor door richting Donau, en pikt daar het fietspad op. Vanaf Szob gaat het pad met de rivier mee naar beneden, en op een enkele uitzondering na is het een makkelijke ontspannen rit (in omgekeerde richting rij je de hele tijd een beetje omhoog).
Bij Zebegény is het de moeite waard om even van het fietspad af te wijken
en onder het spoor door het dorp in te rijden, waar je na honderd meter de uit 1907 stammende katholieke kerk van Karóly Kós aantreft. De kerk heeft een uitbundig versierd jugendstil interieur.

Ödön Lechner, vader van de Hongaarse Jugenstil

Geologisch Instituut, Boedapest

Een groot deel van Boedapest werd gebouwd aan het einde van de 19de eeuw, toen overal in Europa Jugendstil of Art Nouveau populair werd. In ieder land had de nieuwe stijl een eigen naam, en in ieder land ook een eigen gezicht. De szecesszió (secessie), zoals de stijl in Hongarije werd genoemd, werd in Boedapest bepaald door twee stromingen. Aan de ene kant had je internationaal georiënteerde architecten, die gebouwen ontwierpen in een stijl die in Parijs of Brussel niet zou weerstaan, en aan de andere kant had je architecten die, net als Antoni Gaudi in Barcelona in dezelfde tijd, binnen de vrijheid die de Jugendstil bood, op zoek ging naar een eigen architectonische vorm.
Naast de Nationale Bank staat het opvallende gebouw van de Postatakarékpénztár, de Postspaarbank, met zijn ramen versierd met kleurrijke majolicategels en zijn dak met kleurrijke keramische draken. Het is een ontwerp van Ödön Lechner (1945-1914), de belangrijkste man achter de Hongaarse secessie. Lechner wordt vaak vergeleken met Gaudí, en terecht. Net als Gaudi een autentieke Catalaanse bouwstijl zocht en zich daarbij liet inspireren door Catalaanse volkskunst, gebruikte Lechner Hongaarse volkskunst als zijn inspiratie voor zijn bouwwerken.
In een interview in 1906 zei hij daarover: ‘Een Hongaarse vormentaal is er niet, maar zal er zijn.’