Een reis aan het voorbereiden naar Boedapest of Hongarije? Zakelijke of verhuisplannen? Een schoolproject?
Als voormalige correspondenten en gidsen helpen we u graag om wijs te worden uit dit land met zijn bewogen geschiedenis, boeiende cultuur en uitzonderlijke taal, via lezingen in kleiner en groter gezelschap of praktische hulp bij de organisatie van reizen. Daarnaast zijn we beschikbaar als reisbegeleiders.

14 August 2016

Lángos, streetfood op zijn Hongaars

Je hebt fastfood, en dat is ongezond, en je hebt streetfood, en dat is modieus. Fastfood eet je bij McDonalds, waar een fatsoenlijk mens niet komt, en streetfood eet je in markthallen of op heuse streetfoodfestivals, waar je graag komt, omdat het hip is. Streetfood is lokaal, of als het niet lokaal is, dan is het eten dat in andere delen van de wereld wel lokaal is.
De Hongaarse langos vind je niet bij McDonalds, maar wel in markthallen, strandtentjes en festivals. Langos valt dus absoluut onder de categorie streetfood, als kun je er grote vraagtekens erbij of dat betekent dat hij gezonder is dan een hamburger. Maar één ding is zeker: lekker is-ie wel. Ik ken mensen voor wie een lángos bovenaan de lijst staat met dingen die ze moeten doen als ze in Budapest zijn.
Je kunt een langos het beste vergelijken met een grote, platte oliebol of een soort gefrituurde, luchtige pizzabodem. Soms gaat er aardappel in. Je eet hem warm, net uit het vet en traditioneel bestreken met zure room en/of geraspte kaas en olie met knoflook. Fijngesneden ham erop is ook niet ongewoon.
Maar ook langos is aan ontwikkeling onderhevig. Tamelijk nieuw zijn de gevulde langos, een beetje zoals een calzone, een gevulde pizza. De vulling kan bestaan uit zuurkool of worst met mosterd en mierikswortel. Moderne varianten worden belegd met rucola of lenteuien. En natuurlijk knoflookolie, op een echte langos hoort knoflookolie.
Dat verklaart meteen wat op een traditionele langos niet thuishoort: zaken als suiker, nutella of jam, Al verkoopt Langi Plusz, op de eerste verdieping van de Grote Markt in Boedapest die smaken wel. Maar, zoals de eigenaar zelf zegt, het zijn vooral toeristen die voor zoet gaan. Hongaren houden het op hartig, maar ook in die categorie biedt de zaak ongewone opties, zoals komkommer, uien en feta. Dertig verschillende soorten lángos staan er op het menu.
Maar wie op zoek is naar een minder toeristische - en aanzienlijk goedkopere - langos, kan beter naar een andere markthal gaan. Of naar Krumplis Lángos, ietwat buiten de loop van iedere toerist gevestigd in de voetgangerstunnel onder het Flórián tér in Óbuda. Krumpli is aardappel, en aardappels is waar de zaak zijn lángos van bakt, volgens sommigen de beste van Boedapest. In ieder geval staan de klanten ervoor in de rij. Wie toch in de onderdoorgang is: die biedt ook toegang tot de ruïne van het Romeinse badhuis dat hier ooit stond.
De beste lángos schijnt zich sowieso in buitengewesten te bevinden. Op de Kossuth Lajos üdülőpart 44, op het Római Part, bijvoorbeeld. Ook al in Óbuda, aan de Donau. Maar zover hoeft een mens niet te reizen voor een goede lángos. Behalve in de Grote Markt vind je het centrum ook lángos in Karaván, Kazinczy utca 18, in de joodse wijk. Lángos máshogy, Langos anders, heet de zaak, en samen met de hippe ligging wijst dat erop dat we hier met een moderne variant te maken hebben. Wie een traditionele lángos wil, kan er prima terecht, maar een lángos met gegrilde paprika, rode-uien-jam of schapenkwark is ook niet te versmaden.
En dan is er nog het Retró Lángos büfé, bij de metrohalte op de Arany János utca. Ondanks zijn naam ook een moderne lángoszaak, die naast de traditionele zure room en kaas ook schapenkwark met dille of Bolognese-saus in de aanbieding heeft. Om de hoek, in de Hold utca, zit  trouwens de Belvárosi piac, de binnenstadsmarkt. Ook daar is lángos te koop. 
Machtig is het Hongaarse straateten zeker, vooral als je voor de traditionele variant gaat. Maar als je met meerderen bent, kun je altijd vragen of ze hem doorsnijden. Je kunt per slot van rekening beter bijbestellen als een halve niet genoeg blijkt te zijn, dan weggooien. Maar een halve is voor de meeste Nederlanders genoeg, is mijn ervaring. Het blijft fascinerend om te zien hoeveel slanke Hongaarse meisjes en kleine kinderen zo'n hele langos zonder problemen naar binnen werken.