Hongaarse mummies

Mummie uit Vác

Midden jaren negentig werden bij werkzaamheden in het centrum van Vác twee vergeten cryptes gevonden, met daarin tot 256 beschilderde, in perfecte staat verkerende grafkisten en een groot aantal gemummificeerde lichamen. Ook de kleding en alles wat ze mee hadden kregen in hun kist was uitstekend bewaard gebleven.
De crypten behoorden tot de de Dominicaanse Kerk in het centrum van het barokke Donaustadje op een half uur van Boedapest. Ze werden eind 17de eeuw in gebruik genomen en in 1838 afgesloten en vergeten.
Het was een voor Europa unieke vondst. De lichamen zijn waarschijnlijk door de klimaat in de crypten en de olie uit het hout van de kisten bewaard gebleven. Het gaat om beter gesitueerde inwoners van de stad, maar niet alleen om de allerrijksten. Er zijn handelaars bij, gildelieden en kinderen. Hun kleding, de voorwerpen, de beschilderde kisten en de teksten op de kisten geven een mooie inkijk in het leven van die tijd. Interessant is dat de teksten op de kisten grotendeels in het Duits zijn, een getuigenis van het feit dat Vác in die jaren een hoofdzakelijk Duitstalige stad was.

Engelstalige rondleidingen in het Museum voor Schone Kunsten

Zo'n tien jaar geleden was het Museum voor Schone Kunsten op het Hősök tere, naast de Nationale Galerie het toonaangevende museum voor klassieke kunst in Hongarije, nog een ingeslapen instituut waar je de stofnesten kon wegblazen tussen de mummies, van achter de schilderijen en uit de haren van de suppoosten. Het museum beschikte over een vaste collectie, en dat was dat. Er werden geen tentoonstellingen gehouden, er werden geen werken aan andere musea uitgeleend en er werd geen kunst geleend. Het leek zelfs een goede vraag of de toenmalige directeur wel door had dat er andere musea bestonden.
Met de komst in 2004 van de huidige directeur László Baán is het museum een plek geworden die het bezoeken zeker waard is. Het museum is gespecialiseerd in buitenlandse kunst, want Hongaarse schilderkunst heeft al sinds het einde van de 19de eeuw een eigen plaats in de Nationale Galerie. De collectie kan zich qua omvang niet meten met grote internationale musea, maar dat maakt een bezoek meteen ook wat overzichtelijker. En er worden met de regelmaat van de klok tentoonstellingen gehouden die elders niet misstaan.
Niet ieder Hongaars museum is ingesteld op buitenlandse bezoekers, maar het Museum voor Schone Kunsten doet er alles aan om een anderstalig publiek te verwelkomen.

New Yorkse opera's in Boedapests mooiste bioscoop

Café van het Uránia Filmtheater

De Opera aan de Andrássy út in Boedapest is een prachtig gebouw, en het is zeker de moeite waard om er een keer een rondleiding te doen. Maar een bezoek aan een opera? Mijn eigen ervaringen zijn zeer gemengd, moet ik bekennen. Ik ben vaker teleurgesteld dan tevreden uit de zaal gekomen en een aantal keren in de pauze weggegaan.
Daar zijn verschillende oorzaken voor, maar een heel belangrijke is toch wel, dat de Hongaarse opera financieel gewoon niet dezelfde mogelijkheden heeft als opera's elders in de wereld. Topmusici zoeken hun heil elders, vaak om financiële, maar deels ook om artistieke redenen. Veel voorstellingen zijn bovendien in het Hongaars, zij het tegenwoordig wel met boventiteling, en dat is ook een wat verwarrende ervaring, vind ik zelf.
Maar er zijn alternatieven voor operaliefhebbers: de live HD-transmissies van de New York Metropolitan Opera, die plaatsvinden in het Uránia Nationale Filmtheater op de Rákóczi út 21 en in het Paleis der Kunsten bij de Rákóczi-brug (die ondanks zijn naam op een totaal andere plek ligt). Twee totaal verschillende gebouwen: het Paleis der Kunsten is een indrukwekkend voorbeeld van moderne architectuur, terwijl Uránia gevestigd is in een rijk versierd pand uit het eind van de 19de eeuw, waar oorspronkelijk een cabaret inzat voor het "Wetenschappelijk Theater" en daarna, in 1917, de eerste Hongaarse bioscoop werd.