Gele taxi's een verbetering, maar ze lossen niet alle problemen op

Taxi's in Boedapest zijn sinds 1 september makkelijk te herkennen: vanaf die datum moesten ze allemaal geel zijn. Met de gele taxi is ook een einde gekomen aan het woud van tarieven waar je vooral als buitenlander makkelijk mee genept kon worden. Niet alleen had iedere maatschappij zijn eigen prijzen, maar het maakte ook nog uit of je de taxi op straat aanhield of telefonisch bestelde, of het dag of nacht was, en of je misschien net over de stadsgrens van Boedapest heenreed. Als toerist moest je maar hopen dat ze het juiste tarief aanzetten. En als je bij een hotel een taxi bestelde, betaalde je een apart, en veel hoger hoteltarief.
De taxi's zijn niet alleen geel, maar moeten ook aan bepaalde kwaliteitseisen voldoen: ze hebben een minimale maat, een automaat waar je met kaart kunt betalen en airconditioning en ze moeten een jaarlijkse veiligheidskeuring ondergaan. Voor dat gegarandeerde comfort betaalt de klant ook iets meer: terwijl het laagste tarief (als je een taxi bestelde) vroeger maximaal 240 forint (80 eurocent) per kilometer was, betaal je nu standaard 280 forint (ruim 90 eurocent).
Als alles goed is tenminste, want hoewel de versimpeling van het systeem bedrog minder makkelijk maakt, is dat nog steeds niet uitgesloten. Hotels willen bijvoorbeeld nog steeds graag de commissie vangen die de klant vroeger betaalde via het hogere hoteltarief. Dat probleem schijnt in veel gevallen te worden opgelost door de klant vooraf te vertellen hoeveel de rit gaat kosten. Dat lijkt aangenaam, want je komt niet voor onverwachte verrassingen te staan. Maar het venijn zit hem in dit geval niet in de staart, maar in het begin: de prijs die je genoemd krijgt, is hoger dan je wat zou betalen als de meter loopt.
Hoewel het nieuwe systeem met zijn gegarandeerde kilometerprijs veel voordelen heeft voor de klant (al was het maar, omdat je tegenwoordig ziet als ergens een taxi rijdt en je dus ook makkelijker op straat een taxi aanhoudt, is er één groep klanten die erop achteruit is gegaan: passagiers die bij de luchthaven een taxi nemen. Tot de invoering van het systeem konden die bij de luchthaven een voucher kopen waarmee ze in de meeste gevallen goedkoper uit waren dan met de nieuwe vaste kilometerprijs.

Klanten die een voucher hadden, werden bovendien via de kortste route naar hun bestemming gebracht, want de chauffeur had er niets aan om om te rijden. Maar die praktijk, de simpelste en meest voorkomende truc van taxichauffeurs in de hele wereld waar vooral nieuwkomers in een stad vaak de dupe van worden, is nu ook in Boedapest weer aantrekkelijk geworden.
Een tikje grover is een verschijnsel waar ik nooit eerder van gehoord had en waarvan ik me ook niet kan indenken dat het op zeer grote schaal voorkomt. Maar onlangs ontmoette ik een ouder echtpaar dat vertelde dat de taxichauffeur simpelweg meer geld had geëist dan er op de meter stond. Hij was nogal intimiderend, en ze hebben maar betaald. Als het gebeurt, zijn het noteren van het taxinummer en een klacht bij de politie eigenlijk het enige juiste antwoord, maar de meeste mensen zullen hun vakantie liever aan leukere dingen besteden.
Vervelend is overigens dat de invoering van het nieuwe tarievensysteem nog niet betekent dat er een einde is gekomen aan het monopolie van taxibedrijf Fötaxi bij het vliegveld. Dat geeft dat bedrijf een monopoliepositie en dat is geen garantie voor service. Aan de andere kant: een klacht over slechte taxiservice bij de luchthaven indienen is simpeler dan naar de politie gaan, en misschien uiteindelijk efficiënter.
Blijft dus staan dat zelf een betrouwbare taxi bellen nog altijd het veiligste is, zeker voor mensen die de stad niet zo goed kunnen kennen. Betrouwbare bedrijven zijn in ieder geval City Taxi (00361-2111111) en Budapest Taxi (00361-7777777). Bij beide centrales spreken ze ook Engels.

En dan nog iets: mocht een taxichauffeur een wat langere Hongaarse vraag stellen terwijl hij scherp in de spiegel kijkt: grote kans of hij wil testen of u echt een buitenlandse passagier bent, en geen controleur die zich als buitenlander voordoet. De manier om zo'n controleur eruit te pikken, is namelijk om hem in zeer grof Hongaars te vragen waar hij heen wil. "Weinig mensen die hun gezicht stijf kunnen houden als iemand vraagt 'hé stomme klootzak, waar gaat die verdomde pestrit naar toe?'' zoals een taxichauffeur in een Hongaarse krant uitlegde.