Niet missen: Nederlandse schilders van de Gouden Eeuw

Afgelopen donderdag opende in het Museum voor Schone Kunsten de tentoonstelling met schilderijen van Rembrandt en andere Nederlandse schilders uit de Gouden Eeuw. Het is wat vreemd om in het buitenland naar een tentoonstelling van Nederlandse schilders te gaan, maar mocht u voor 15 februari 2015 in Boedapest zijn: mis die kans niet.

De kans om zo'n enorme, en uitgelezen collectie schilderijen uit onze Gouden Eeuw keert namelijk niet zo snel terug, niet in Boedapest, maar ook niet elders in de wereld. Dat zeg ik niet op eigen gezag, maar op dat van een aantal Nederlandse curatoren die hier vorige week waren om schilderijen voor de tentoonstelling af te leveren.

Het gaat om meer dan 170 schilderijen van zo'n 100 schilders, waaronder 20 werken van Rembrandt. Daaronder bevindt zich zijn oudst bekende schilderij en zijn eerste en laatste zelfportret. Veertig van de werken komen uit de collectie van het Museum voor Schone Kunsten zelf, de rest uit Nederlandse musea, het Louvre, Stockholm, Aken, New York, London,, Los Angeles, noem maar op. Het is dat de Hongaarse staat zich garant heeft gesteld, want anders is de organisatie van een tentoonstelling van deze omvang tegenwoordig eigenlijk alleen al vanwege de transportkosten en de verzekeringspremie onbetaalbaar. Vandaar dat dit zo'n buitengewone kans is.

Rembrandts oudste schilderij

Rondlopend op de tentoonstelling realiseerde ik me voor het eerst echt goed wat de Nederlandse schilderkunst van de Gouden Eeuw zo bijzonder maakte. Wat de schilderijen bindt en onderscheidt van schilderkunst elders uit dezelfde tijd, zijn het licht, de glasheldere portretten van mensen die zo het doek zouden kunnen afstappen, de uitbeelding van het gewone leven en van (betrekkelijk) gewone mensen. Zelfs de heiligen - die zijn er natuurlijk ook - blijven mensen van vlees en bloed. De schilderijen zijn allemaal voorzien van uitgebreide uitleg. De omvang heeft maar één nadeel: eigenlijk is een enkel bezoek niet genoeg om het allemaal goed te behappen.

De tentoonstelling is overigens ook de laatste gelegenheid om het Museum voor Schone Kunsten voorlopig te bezoeken. Direct na afloop van deze expositie sluit het museum voor vier jaar zijn deuren voor een grootscheepse opknapbeurt. Gelijktijdig gaat ook de bouw van het naburige Museumkwartier van start, waar alle grote musea van Boedapest vanaf 2018 onderdak moeten krijgen.