Hongaarse kunstenaars: Margit Kovács, keramiek met een grote K

Ik dacht altijd dat ik niet zoveel had met het werk van de Hongaarse kunstenares Margit Kovács (1902–1977), maar na een bezoek aan het keramiek museum in Szentendre dat aan haar werk is geweid, moet ik die mening grondig herzien. Vooral haar religieus geïnspireerde beelden zijn vaak ronduit betoverend.

Natuurlijk vind je in de eerste zaaltjes van het museum de beeldjes en werken die haar zo populair hebben gemaakt bij een groot Hongaars publiek en die je doorgaans ziet afgebeeld als het om Margit Kovács gaat. Het zijn vooral veel vrouwenfiguren met ietwat popperige gezichten, hele grote onschuldige ogen, gestileerd haar en vaak gekleed in fraaie jurken al dan niet beschilderd met bonte kleuren of volkskunstmotieven. Ik kan me heel goed indenken dat mensen het mooi vinden en de stijl is zeker apart en kenmerkend – je haalt zo’n typische Margit Kovács er meteen uit – maar het is niet “mijn ding” zoals dat dan heet.

Maar in de zalen erna lijkt het haast wel alsof er een andere kunstenares aan de gang is geweest. Je herkent de markante Kovács-stijl en toch is het anders: ingetogener, sierlijker, dieper. Zo is er een prachtig beeld van een oude gehurkte vrouw die somber en verstild naar de grond voor zich staart, haar handen afwerend voor haar borst en op haar hoofd een eend. Of het beeldje van de Annunciatie, waarbij een sierlijke en onderdanige Maria van een bijna dwingende engel Gabriel te horen krijgt dat ze de moeder wordt van de zoon van God. Of het kleurige tableau, gestileerd als een Oudegyptische wandschildering, van drie koningen die giften komen brengen; wat een betoverend groen en rood.

En zo is er nog veel meer, waaronder allerhande vazen, werk uit de communistische jaren vijftig (mooi voor de volledigheid), meubels en werktuigen uit haar pottenbakkers werkplaats en natuurlijk heel veel informatie over haar leven en carrière en de nodige fotoboeken en postkaarten met haar werk.
Het museum in Szentendre (Vastagh György u. 1, op 25 meter van het hoofdplein, ook op maandag geopend) heeft de grootste collectie van haat werk, maar er is ook een klein museum in haar geboorteplaats Györ (Apáca u. 1, maandag gesloten).

Voor wie geen tijd heeft om de stad uit te gaan: ook her en der in Boedapest vind je keramiek van Kovács zomaar op straat: bij de Weense Poort (Bécsi Kapu) op de Burchtheuvel is een plaquette die de straatnaam moet verbeelden en bij het Apothekersmuseum in dezelfde wijk staat een Madonna met kind in een nis in de muur. In de Régi posta utca, een zijstraat van de Váci utca in het centrum van Pest, vind je een tegeltableau van een oude postkoets (de straatnaam betekent Oude Poststraat). Een ander tegeltableau is te vinden in de Vármegye utca in dezelfde wijk.