Wijnkelders bij de stad

Kelder van wijnhuis Rokusfalvy

Er was een tijd dat je echt met een bocht om Hongaarse wijnen heen kon lopen. Dat was toen de goede oude Sovjet-Unie zo ongeveer de hele Hongaarse wijnproductie ongezien opkocht. Smaak deed er niet toe, als er maar alcohol in zat. In Nederland liep je af en toe tegen een fles 'Stierenbloed' (Egri Bikavér) aan waar je mond van vertrok, en dan had je nog de dessertwijnen uit Tokaj die hun roem aan hun vooroorlogse jaren te danken hadden. Hongaren zelf dronken vooral zoete wijn, die in grote plastic kannen werd verkocht. Of product uit eigen tuin, dat soms prima, soms aanzienlijk minder smaakte.

Dat is veranderd. Sinds midden jaren negentig is in Hongarije een groeiend aantal kleine wijnboeren actief die het vak door schade en schande en door opleidingen in landen als Frankrijk, Italië of Oostenrijk hebben geleerd. Bekendere wijngebieden als Villány, de Badacsony, Eger en Tokaj produceren wijnen die op de wereldmarkt mee kunnen doen. Alleen zijn die gebieden ver van Boedapest. Niets voor een dagtrip voor wijnliefhebbers die de hoofdstad aandoen. 

Maar twintig kilometer van Boedapest ligt Etyek, een fraai dorpje in het hart van een wijngebied dat zich in snel tempo aan het ontwikkelen is. Rond Etyek wordt vooral witte wijn geproduceerd. De streek is onder meer bekend vanwege zijn Irsai Olivér, een vroeg rijpende Hongaarse druif die oorspronkelijk als tafeldruif werd gegeten. De druif levert een fruitige, droge wijn die prettig weg drinkt en steeds populairder wordt bij restaurants. 

Etyek is gelijktijdig een oud en een jong wijngebied. Je vindt er wijnkelders van twee eeuwen geleden. Maar de wijnhuizen die er nu actief zijn, zijn zelden veel ouder dan vijftien, twintig jaar. Er is één uitzondering en dat is ook meteen het grootste bedrijf in de regio: de firma Törley, producent van pezsgő, mousserende wijn. Törley werd in 1882 opgericht, overleefde het communisme en heeft nog steeds grote wijngaarden in de regio rond Etyek. Maar de kelder van dat bedrijf bevindt zich niet in het gebied, maar in Budafok, aan de zuid-kant van Budapest aan de Donau.

Wijntoerisme is een tak die maar aarzelend op gang komt in Hongarije, en Etyek is daarop geen uitzondering. De meeste wijnhuizen zijn kleine familiebedrijven van een paar hectare en niet echt ingesteld op zomaar langskomende toeristen. Vaak moet je een bezoek vooraf regelen. Maar een groeiend aantal wijnhuizen is in ieder geval enkele dagen per week open voor langskomende bezoekers.

Daartoe behoort de Etyeki Kuria, na Törley het grootste wijnhuis van de streek en gevestigd in een zeer modern bedrijf net boven het dorp. Iedereen is er welkom voor een glas wijn en groepen kunnen zich aanmelden voor een rondleiding. Een doorzichtige glazen vloer geeft zicht op de wijnkelders, waar zowel wijnen in stalen als eikenhouten vaten worden geproduceerd. Net als andere wijnhuizen in de streek heeft de Etyeki Kuria zich de laatste jaren ook aan de productie van rode Pinot Noir gewaagd.

De Krajcsipince heeft helaas, zoals veel wijnhuizen in Etyek, geen Engelstalige website, maar ze zijn op zaterdag en zondag open voor bezoekers en bieden dan wijnen per glas. Wat een bezoek aan hen interessant maakt, is dat ze gevestigd zijn in de kringkelders, een cirkel van wijnkelders in het centrum van het dorp.

Op de Ujhegyi utca aan de bovenkant van het dorp vind je meerdere kleine wijnhuizen, waaronder dat van de familie Rokusfálvy, gevestigd in een kleine, mooi opgeknapte oude kelder. Rokusfavy heeft iets van 7 hectare wijngaarden, waar behalve witte wijn en rode Pinot Noir ook een mousserende wijn wordt geproduceerd. Bezoekers zijn er welkom op zaterdag en zondag van 12 tot 6 uur, Groepen kunnen ook op andere momenten terecht, op afspraak.

Kring van wijnkelders in Etyek.

Een afspraak is ook nodig voor een bezoek aan de wijngaarden van de familie Hernyák, Hongaarstalige vluchtelingen uit het voormalige Joegoslavië die met niets kwamen en inmiddels heel wat hebben opgebouwd. Behalve wijnen die ze verkopen aan het één Michelinster restaurant Borkonyha (letterlijk Wijnkeuken) in Boedapest heeft eigenaresse Valéria Hernyák voor bezoekers Hongaars eten in de aanbieding (maar alleen op afspraak) en prachtige verhalen.
Nyakas Pince behoort tot de oudste nieuwe wijnmakers rond Etyek en met 153 hectare is het ook een van de grootste producenten. Het is een belangrijke producent van Irsai Olivér, een druif die overigens ook vaak in cuvées wordt gebruikt. Wijnproeverijen zijn mogelijk van maandag tot en met zaterdag tussen negen uur 's ochtends en vijf uur 's middags.

De Kalnapincze, met een wat rommelige, half Engelse website, is gespecialiseerd in mousserende wijn en heeft zelfs een heus pezsgőmuseum waar je uiteraard de wijn uiteraard ook kunt proeven.

Hoewel een aantal wijnhuizen op aanvraag kan koken, zullen individuele bezoekers toch eerder op zoek gaan naar een restaurant. Een aanrader de Rokusfálvy Fogadó op de Alcsuti út met zijn moderne Hongaarse keuken. 

Een probleem dat een bezoek aan de wijnroute voor toeristen ingewikkeld maakt, is het feit dat de Hongaarse wet zeer streng is als het om drinken en autorijden gaat. De regel is simpel: de grens is 0, dus wie rijdt, mag niet drinken. Een Bob aanwijzen, een auto met chauffeur huren of ons een wijntocht laten organiseren (zie De stad uit bij de rondleidingen) zijn mogelijke opties om dat probleem te omzeilen.